Kolonoskopi, kalın bağırsak , rektum ve anüs bölgesinin detaylı olarak görüntülenmesini ve incelenmesini sağlayan endoskopik görüntüleme yöntemidir. Ucunda, optik görüntüleme cihazı ve ışık kaynağı bulunan özel bir tüp olan kolonoskop cihazı ile yapılan kolonoskopi işlemi ile polip ve kanser gibi pek çok rahatsızlık teşhis ve tedavi edilebilir. Gerekli durumlarda hem üst sindirim sistemi endoskopisi hem de kolonoskopi birlikte yapılabilir ve sindirim sisteminin tamamı görüntülenebilir. Kolonoskopi işleminin nasıl yapıldığı hakkında daha detaylı bilgi almak için Doç. Dr. Tahsin Dalgıç’ın kliniği ile iletişime geçebilirsiniz.

Kolonoskopi Nedir?

Kolonoskopi; “alt sindirim sistemi endoskopisi” olarak da adlandırılabilir. İnce bağırsağın son kısmı, bütün kalın barsaklar ve kalın barsağın son kısmı olan rektum ve makat bölgesinin detaylı olarak incelenmesini sağlar. “Kolonoskop” adı verilen özel bir cihazla yapılan kolonoskopi işlemi sırasında, gerekli görülürse tedavi de yapılabilir ve biyopsi için parça alınabilir. Kolonoskop, yaklaşık 1 cm çapında ve 140-160 cm uzunluğunda esnek bir tüptür. Bu tüpün ucunda bulunan ışık kaynağı ve optik kamera sayesinde bağırsaklar ekrandan net bir şekilde görülebilir.

Kolonoskopi Neden Yapılır?

Kolonoskopi, genellikle tanı amacıyla yapılan bir işlemdir. Sürekli tekrar eden bağırsak düzensizliği, dışkılama ile ilgili sorunlar, dışkıda kan görülmesi ve uzun süren kabızlık ya da ishal gibi durumlarda bağırsağın detaylı şekilde görüntülenmesi gerekebilir. Bu durumda kolonoskopi ile bağırsaklar ve makat bölgesi detaylı şekilde incelenir. Bu bölgede herhangi bir lezyona, poliplere ya da anormal dokulara rastlanırsa parça alınması gerekebilir. Patolojiye gönderilen doku örneği sayesinde bölgede kanserli hücre oluşumu olup olmadığı net bir şekilde anlaşılır. Kolonoskopi, özellikle bağırsak kanserinin teşhisinde oldukça önemli bir işlemdir. Bu nedenle, ailesinde bağırsak kanseri teşhisi olan kişilerin düzenli olarak kolonoskopi yaptırması önemlidir. Kolonoskopi;

*Hiçbir şikayet olmasa bile ilk olarak 45 yaşında ve sonrasında 10 yılda bir kolonoskopi yapılması gerekmektedir.

Ancak bazı durumlarda ve şikayetlerin olması durumunda yaş kriter alınmadan hemen planlama yapılabilir. Bu durumlar:

*Ailesinde barsak kanseri olması ve dolayısı ile kişinin bağırsak kanseri riskinin olması
*Genetik faktörler nedeniyle bağırsak iltihabı ve diğer hastalıkları riskinin olması
*Dışkıdan kan gelmesi
*Bağırsak düzensizliğinin kronik hâle gelmesi
*Uzun süren, nedeni bilinmeyen karın ağrısı

Barsak poliplerinin tespiti ve tedavisi yani çıkarılması için
*Bağırsak kanseri ya da iltihapları nedeni ile ameliyat olmuş olan hastaların takibi
*Radyolojik görüntüleme ile saptanan ancak tanımlanamayan, şüpheli doku varlığı

Kolonoskopi Nasıl Yapılır?

Kolonoskopi genellikle pek çok kişinin yaptırmaya çekindiği bir işlemdir. Ancak günümüzün modern yöntemleri sayesinde ağrısız ve acısız bir şekilde, kolayca kolonoskopi yapılabilmektedir. “Sedasyon” dediğimiz, derin uyku olarak da bilinen, yöntemle yapılan kolonoskopi işleminde hastalar herhangi bir rahatsızlık hissetmezler. Sedasyon, genel anesteziye göre daha hafif bir uyutma işlemidir. Bu nedenle hastanın kendine gelmesi de kolay olmaktadır. Hastanın nabız, tansiyon gibi vital değerleri kontrol edilip, sedasyon yapıldıktan sonra kolonoskopiye başlanır. Kolonoskopi sırasında hasta yan yatırılır ve makat bölgesinden ilerletilen kolonoskop yardımı ile bağırsakların tamamı incelenir.

Kolonoskopinin hasta açısından herhangi bir zararı yoktur. Günümüzde, gelişen tıbbi uygulamalar ve cihazlar sayesinde komplikasyon ihtimali de oldukça düşüktür. Ancak yine de kolonoskopi işlemi sırasında herhangi bir komplikasyonla karşılaşmamak için doktorun bilgi ve deneyimini önemlidir

Kolonoskopi Ne Kadar Sürer?

Kolonoskopi süresi kişiden kişiye değişir. Biyopsi yapılırsa ya da kolonoskopi ile birlikte polip tedavisi de yapılacaksa bu süre uzayabilir. Ancak kolonoskopi işlemi ortalama olarak 20 – 30 dakika sürer diyebiliriz. Kolonoskopi işleminden sonra;
Hastanın uyanıp, kendine gelmesi kısa sürer. Hasta tamamen kendine gelene kadar gözetim altında tutulur. Eğer hastanın genel sağlık durumunda herhangi bir sorun yoksa, işlemden yaklaşık 1 – 2 saat sonra evine gönderilebilir.

Kolonoskopi Öncesi Ne Yapmak Gerekir?

Kolonoskopi, sedasyon ile yapılacağı için işlemden bir gece önce yeme – içme kesilmelidir. Kolonoskopiden önceki birkaç gün katı tüketimini kısıtlamak ve bağırsakların tamamen boşalmasını sağlamak için işlemden birgün önce ağızdan ve makat bölgesinden sıvı lavman uygulamak gerekir.

Kolonoskopi İşlemi İle Hangi Tedaviler Yapılabilir?

Kolonoskopi işlemi teşhis koyma amaçlı yapılan bir işlem olarak tanımlanırken son yıllarda gelişen teknoloji ve bilimsel ilerlemeler sayesinde pekçok barsak hastalığın tedavisinde de aktif olarak görev almaktadır. Örneğin kanamaya neden olan bir lezyonun bulunup kanamanın durdurulması, tıkayıcı durumlara neden olmuş tümörlerde stent konulması gibi acil durumlarda yaygın kullanılmaktadır.

Özellikle büyük barsak poliplerinin ve erken evre kalın barsak kanserinin Endoskopik Mukozal Rezeksiyon (EMR) ve Endoskopik Submukozal Diseksiyon (ESD) denilen özelleşmiş endoskopik yöntemlerle çıkarmak artık mümkün olmaktadır. Hasta ameliyat olmadan ve vücudunda herhangi bir kesi oluşturulmadan kolonoskopi işlemi sırasında özelleşmiş cihazlar ile bu işlemler gerçekleştirilebilmekte ve bu lezyonlar makat yolu ile çıkarılabilmektedir. Hasta çoğu zaman aynı gün ya da çok kısa yatış sonrası hızla taburcu edilir ve normal hayatına hızla dönmesi sağlanabilmektedir. Bu konuda hekimin deneyimi, ve kullanılan cihazların yeterli ve gelişmiş olması çok önemlidir. Prof. Dr.Tahsin Dalgıç kalın barsak, rektum ve makat bölgesindeki büyük polipler, kanser öncesi lezyonlar ve erken evre kanserlerin EMR ya da ESD metodu ile alınması işlemini uygulayan Türkiyede ilk sindirim sistemi cerrahıdır.